AMACI:

Türkiye’deki tarım işletmelerinin yapısı küçük, parçalı ve dağınık arazileri şeklindedir. Bu yapının modern tarım işletmeciliğine göre yenidendüzenlenerek daha az zaman, işgücü ve sermaye kullanımının sağlanması gerekmektedir. Ayrıca üretim faktörlerinden en iyi biçimde yararlanarak tarımsal üretimi ve tarım işletmelerinin verimliliğini artırmak ve kırsal kesimdeki nüfusun hayat standartlarını yükseltmek amaçtır.

TARİHÇE:

Ülkemizde arazi toplulaştırma çalışmalarına ilk olarak 1961 yılında başlanmıştır. İlk çalışma Konya İli Çumra İlçesi’ne bağlı Kargın Köyü’ndeyapılmıştır. Burada yapılan toplulaştırma dar anlamda yapılmış olup sadece parsellerin gruplandırılması şeklinde olmuştur. 1961 yılından 2002 yılına kadar 41 yıl boyunca 450 bin hektar alanda çalışmalar yürütülmüştür. Arazi toplulaştırması 2002 yılında hız kazanmaya başlamış ve özellikle 2009 yılından sonra GAP projesi ile büyük bir ivme kazanarak 59 ilde 5 milyon ha alanı kapsayan bir proje durumuna gelmiştir.

YAPILAN ÇALIŞMALAR:

1961-2002 yılları arasındaki 41 yılda toplam 450 bin hektar alanda arazi toplulaştırma çalışması tamamlanmış iken, 2012 yılı sonu dikkatealındığında yaklaşık 3 milyon hektar alanda arazi toplulaştırma çalışmaları tamamlanmış bulunmaktadır.

DEVAM EDEN ÇALIŞMALAR:

Halen Türkiye genelinde yaklaşık 2 milyon hektar alanda arazi toplulaştırma  çalışmaları devam etmektedir.

HEDEFLER:

  1. a)        Her yıl 1 milyon hektar alanda arazi toplulaştırma yaparak 2023 yılına kadar Türkiye’nin 1. kuşak arazi toplulaştırmasını tamamlamak,
  2. b)        Tarım arazilerinde parçalılığı azaltmak,
  3. c)         Düzenli ve ideal parsel şekilleri oluşturmak,
  4. d)        Her parseli yol ve sulama ağı ile irtibatlandırmak,
  5. e)        Ulaşımdan dolayı meydana gelen kayıpları önlemek ve yakıt tasarrufu sağlamak,
  6. f)         İşlenebilir arazi miktarını artırmak,
  7. g)        Kullanılmayan küçük parçalı arazileri tarıma kazandırmak hedefleriyle çalışılmaktadır.

TÜRKİYE’DE ARAZİ TOPLULAŞTIRMA PROJELERİNİN DURUMU

ÜST PROJE ADI TAMAMLANAN (ha) DEVAM EDEN (ha) TOPLAM (ha)
A.T. (Muhtelif İller) 626,656 854,480 1,481,136
GAP 2,004,570 184,372 2,188,942
KOP 181,066 570,965 752,031
DAP 141,310 364,992 506,302
DOKAP 0 14,150 14,150
TOPLAM (ha) 2,953,602 1,988,959 4,942,561

 

Yıllara göre Türkiye’de Arazi Toplulaştırma çalışmaları

YIL ALAN (ha)
1961-2002 450,000
2003-2007 132,000
2008 430,000
2009 103,000
2010 26,000
2011 601,998
2012 1,210,604
TOPLAM 2,953,602

 

KAZANIMLAR:

Arazi Toplulaştırma projelerinin uygulanması ile; Çok sayıda ve dağınık durumdaki parseller biraraya getirilerek parsel sayısı azaltıldığından, ayrıca yeni ve planlı yollar inşa edildiğinden çiftçimizin parsellerine gideceği yol kısalmaktadır. Bunun sonucunda her bir işletme hektara yılda ortalama 25 lt yakıt kazanımı elde etmektedir.

Düzgün şekilli ve dolayısıyla tarımsal işlemeye uygun-ideal parseller oluşturulduğundan çiftçilerimiz parselleri içinde yapacağı ekim-sürüm-dikim gibi faaliyetlerinde zamandan, işgücünden (sürüm zorluğu) ve yakıttan tasarruf etmektedir.

Parsel içinde bulunan ve ekim-sürümü zorlaştıran, ayrıca üzerinde bulundukları alanın da ekilmesine imkân tanımayan taşların araziden temizlenmesi ile kullanılamayan bu taşlı alanlar tarıma kazandırılmaktadır. Projeler ile yapılan stabilize kaplamalı yollar sayesinde her par­sel yola kavuşmakta ve sosyal huzur sağlanmaktadır.

Doğal drenaj hatları birleştirilerek bi­yolojik çeşitliliğin yaşayabileceği ekolojik koridorlar oluşturulmaktadır. Hisselilik, sulama ve ulaşımdan kaynak­lanan sosyal huzursuzluklar önlenmekte, yargı yükü azaltılmaktadır.

Hisselilik sorununun çözülmesi için belli bir bedel karşılığında yapılan ifraz işlemine gerek kalmadığından tapu ma­likleri hem sosyal hem finansal kazanım elde etmektedir.

İdari yoldan ayrılmış olan köyler kadas­tral olarak da ayrılmaktadır. Projeler ile parsel sınırları net bir şekilde belirlenip vatandaşa teslim edildiğinden sınır ihlalleri sebebiyle ortaya çıkan huzursuzluklar giderilmektedir. Kamulaştırma minimuma indirildiğinden vatandaş tarımdan ve köyünden kopmamaktadır. Devlet, projeden faydalanacak kişilere ulaşıp, birlikte çalışarak güven duygusu oluşturmaktadır.

Değişim, başarma duygusu ve Devlet tarafından uygulanacak yeni projelere isteklilik gibi olumlu gelişmeler ortaya çıkmaktadır.

Doğal alanlar korunmaktadır. Sera gazı salınımları azalmaktadır. Toplulaştırma projeleri ile birlikte yapılmakta olan yüzey tahliyeleri ile tarım arazilerinde oluşan su erozyonu­nun önüne geçilmektedir. Yapılan ıslah çalışmaları ile taban suyu seviyesi düşürülerek, tuzluluk ve alkaliliğin önüne geçilmektedir.

NASIL BAŞVURULUR?

Arazi toplulaştırma talebine ilişkin başvurular köylerde muhtarlar, kooperatifler, sulama birlikleri vasıtasıyla veya köy halkının yoğun katılımının olduğunun anlaşılabileceği toplu dilekçelerle; belde ve ilçelerde ise belediye başkanlıklarınca yapılabilir. Yapılacak başvurular İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerine veya Tarım Reformu Genel Müdürlüğüne yapılabilir.

ARAZİ TOPLULAŞTIRMA PROJELERİNDE
ARAZİ MALİKLERİ TARAFINDAN SIKÇA SORULAN SORULAR;

1- Arazi Toplulaştırma çalışmalarının vatandaşa maliyeti nedir?
Toplulaştırma çalışmaları vatandaşa mali bir külfet getirmemektedir. Tüm masraflar Devletçe karşılanmaktadır.
2- Kıymetli arazilerin değerlendirilmesi ve değişimi nasıl olacak?
Proje alanında toprak analizleri yapılacak, ayrıca parsel bazında arazi derecelendirmesi yapılacak, her parselin puanı belirlenecek ve değişimler bu puanlara göre yapılacaktır.
3- Asfalt kenarındaki parselim, değersiz başka yere mi gidecek?
Toplulaştırma çalışmaları sırasında asfalt, yerleşim yeri, dere, vb. önem arz eden bölgeler kendi içinde değerlendirilir.
4- Sulu nitelikteki arazi kuru nitelikteki bir yere mi gidecek?
Toplulaştırma projesindeki sulu nitelikteki arazi ve kuru nitelikteki arazi ayrı ayrı değerlendirilir. Mülakatlarda maliklerin isteklerine göre istisnai durum uygulanabilir.
5- Tek parça arazim var ne olacak, elimden mi alınacak?
Her arazi malikinin proje sahasında ne kadar küçük parseli olursa olsun o kadar alan proje kapsamında değerlendirilecektir.
6- Ekili arazilerimiz ne olacak? Projeden dolayı arazimiz boş kalacak mı?
Proje kapsamında, proje yapım aşamaları mümkün olduğunca tarımsal faaliyete göre planlandığından tarımsal faaliyetlerde herhangi bir mağduriyet olmamaktadır.
7- Sabit Tesisler (bahçe, ev, artezyen, bağ vs.) toplulaştırma çalışmalarında nasıl değerlendirilir?
Sabit tesisler tutanakla belirlenerek yeni parselasyon planlamasında dikkate alınarak maliklere verilir. Ancak toplulaştırma ilanından sonra yapılan sabit tesisler dikkate alınmaz.
8- Tarla tapuda babamın üzerine kayıtlı, kendi adıma kayıt edilecek mi?
Arazi toplulaştırma çalışmalarında tapu kayıtları esas alınarak yapıldığından, Tapu kimin adına ise toplulaştırma sonucundaki yeni parseller o kişi adına tescil edilir. Tapu bilgilerinde herhangi bir değişiklik yapılmaz. (Satış, İntikal vb.)
9- Hisseli parseller toplulaştırma çalışmalarında nasıl işlem görür?
Hisseli parseller maliklerin isteği doğrultusunda hisseleri oranında ayrılarak müstakil parseller yapılabilir. Tapu kimin adına ise toplulaştırma sonucundaki yeni parseller o kişi adına tescil edilir.
10- Arazi Toplulaştırmasında intikalleri yapılmamış parseller kimin adına tescil edilir?
Tapu kimin adına ise toplulaştırma sonucundaki yeni parseller o kişi adına tescil edilir. Bu nedenle toplulaştırma öncesi veraseten intikallerin ilgili malikleri tarafından yapılması ve iştirak halinde mülkiyetlerin müşterek mülkiyetlere dönüştürülmesi gerekmektedir.